Ecotoerisme is meer dan niet op het vliegtuig springen; het is de kern van verantwoord reizen. Het doel is hier om de schoonheid die ons omringt te behouden en tegelijkertijd de gemeenschappen te verrijken die deze plaatsen hun thuis noemen.
Mijn eerste kennismaking met ecotoerisme was in Thailand toen ik onderzoek deed naar ethische opvangcentra voor olifanten. Was me dat een moeilijke opdracht seg! Je vind er zowat alles van hartverscheurende foto’s tot zorgvuldig gemaakte websites met precies de juiste hoeveelheid greenwashing om je te laten denken “Oh, dit opvangcentrum MOET ethisch verantwoord zijn”. Spoiler alert, er zijn er maar een handvol die dat ook echt zijn, ondanks de prachtige foto’s.
Na wat aanvoelde als weken van onderzoek, kwam ik uiteindelijk uit bij een bezoek aan het BLES Elephant Sanctuary. Deze ervaring was voor mij echt een katalysator. Het deed me nadenken over hoe wij als mens verandering kunnen teweegbrengen door simpelweg de juiste keuzes te maken op reis. Wie had dat ooit gedacht!
Disclaimer: Deze post bevat affiliate links. Dat betekent dat ik een commissie ontvangen als je iets koopt dat wordt aanbevolen. Dit kost jou uiteraard niets extra maar ondersteunt wel deze blog. Meer info.
Wat is ecotoerisme precies
Ecotoerisme is het precaire evenwicht tussen reizen en natuurbehoud. Het doel is om de natuurlijke wonderen van de aarde te ervaren en er tegelijkertijd voor te zorgen dat ze ongerept blijven voor toekomstige generaties. Je gaat hier bijvoorbeeld de regenwouden, bergen en koraalriffen verkennen op een manier die hun inherente waarde en kwetsbaarheid respecteert. De natuur staat op de eerste plaats, jouw perfecte instagram shot bengelt helemaal onderaan de prioriteitenlijst.
Deze vorm van reizen gaat niet alleen over waar je naartoe gaat, maar ook over wat je doet terwijl je daar bent. Je selecteert lodges die duurzaamheid hoog in het vaandel drijven, gaat in zee met gidsen die in de regio wonen en neemt deel aan rondreizen die instaan voor de bescherming van de natuur in plaats van enkel op zoek zijn naar hoge Tripadvisor reviews. Alvorens te boeken ga je door de nodige greenwashing moeten filteren, die is helaas alomtegenwoordig.
Principes van ecotoerism
Volgens de definitie van de UNWTO’s definition, verwijst ecotoerisme naar vormen van toerisme met de volgende kenmerken:
OBSERVATIE EN WAARDERING: Alle op de natuur gebaseerde vormen van toerisme waarbij de belangrijkste motivatie van de toeristen bestaat uit het observeren en waarderen van de natuur en de traditionele culturen die in natuurgebieden heersen.
EDUCATIE: Dit type toerisme bevat educatieve en interpretatieve elementen.
KLEINSCHALIG: Het wordt over het algemeen, maar niet uitsluitend, georganiseerd door gespecialiseerde touroperators voor kleine groepen. De dienstverlenende partners op de bestemmingen zijn meestal kleine, lokale bedrijven.
MINIMALE IMPACT: Het minimaliseert negatieve effecten op de natuurlijke en sociaal-culturele omgeving;
ONDERSTEUNT LOKALE ECONOMIE: Het ondersteunt het onderhoud van natuurgebieden die worden gebruikt als eco toeristische attracties door: Het genereren van economische voordelen voor gastgemeenschappen, organisaties en overheden die natuurgebieden beheren met behoud doeleinden; Het bieden van alternatieve werkgelegenheid en inkomens mogelijkheden voor lokale gemeenschappen; Het vergroten van het bewustzijn ten aanzien van het behoud van natuurlijke en culturele bezittingen, zowel bij de lokale bevolking als bij toeristen.”
Het verschil tussen ecotoerisme en duurzaam reizen
Tijdens mijn reizen heb ik me vaak afgevraagd “Wat betekent ecotoerisme?”, omdat het vaak door elkaar wordt gebruikt met “duurzaam reizen” en “verantwoord reizen”. Hoewel er zeer zeker een overlapping is, heeft elk van deze termen een iets andere focus die het waard is om te benadrukken.
ECOTOERISME: Milieuvriendelijk toerisme is een niche segment van het toerisme dat specifiek gericht is op het behoud van natuurlijke omgeving en het welzijn van de lokale bevolking, vaak door middel van educatieve inspanningen gericht op natuurlijk erfgoed.
DUURZAAM TOERISME: Duurzaam reizen daarentegen heeft een breder bereik en omvat niet alleen milieubehoud, maar ook de sociaal economische stabiliteit van reisbestemmingen in het algemeen. De GSTC Criteria dienen als wereldwijde standaarden voor duurzaamheid in reizen en toerisme.
VERANTWOORD REIZEN: Wordt ook weleens bewust reizen genoemd. Hier verwijst men naar het gedrag en de stijl van individuele reizigers m.a.w. is deze reiziger bewust bezig met het kiezen van duurzame touroperators, respecteren van lokale culturen,…
De voor-en nadelen van ecotoerisme
Voordelen van ecotoerisme
EDUCATIE: Traint reizigers over het belang van de natuur: Een beter begrip van de verschillende onderdelen van een ecosysteem kan leiden tot een betere waardering voor de natuur in zijn geheel.
BESCHERMING VAN KWETSBARE ECOSYSTEMEN: In plaats van hulpbronnen uit te putten en de natuur te vernietigen, probeert ecotoerisme op zoek te gaan naar alternatieve manieren om natuurlijke hulpbronnen te ontginnen.
WERKGELEGENHEID: Ecotoerisme creëert alternatieve werkgelegenheid voor lokale gemeenschappen en heeft het potentieel om hen uit de systematische armoede te halen. Ik heb dit met eigen ogen gezien toen ik naar het Amazoneregenwoud in Bolivia reisde en bij een lokale inheemse gemeenschap verbleef.
CONSERVATIE EFFECT: Door te investeren in ecotoerisme helpen reizigers onbedoeld ook bij het financieren van natuurbehoud (herbebossing, bescherming van bedreigde diersoorten,…).
Nadelen van ecotoerisme
MENS-DIER CONFLICT: Een verhoogd risico op conflicten tussen mens en dier is een van de grootste risico’s.
GREENWASHING: Naarmate het ecotoerisme jaar na jaar toeneemt, worden greenwashing praktijken steeds talrijker. Zorg ervoor dat je controleert of je touroperator geworteld is in de lokale gemeenschap en wees niet bang om de moeilijke vragen te stellen voordat je boekt. Blader door de International Ecotourism Society om een idee te krijgen van welke praktijken je touroperator zou moeten gebruiken.
VERDRIJVING VAN INHEEMSE GEMEENSCHAPPEN: Het creëren van werkgelegenheid en de ontheemding van inheemse gemeenschappen is een delicaat evenwicht. Naarmate bestemmingen populairder worden, kopen grote bedrijven land op om hotels te bouwen, waardoor lokale gemeenschappen van huis en haard worden verdreven.
MILIEUVERONTREINIGING: Door toeristen mee te nemen naar ongerepte stukjes natuur, loopt ecotoerisme het risico op milieuverontreiniging door toenemende vervuiling, bodemerosie en verstoring van het natuurlijke jachtpatroon van inheemse soorten.
Hoe word ik een verantwoordelijke ecotoerist
FOLLOW THE MONEY: Zorg ervoor dat de organisatie waarbij je hebt geboekt financiële bijdragen levert die ten goede komt aan natuurbehoud en de lokale gemeenschap.
BESCHERM HET MILIEU: Vraag voordat je boekt informatie over de duurzame praktijken die de organisatie heeft ingevoerd. Wordt er gerecycled, wordt plastic voor eenmalig gebruik vermeden en worden er elektrische auto’s gebruikt in plaats van benzineslurpende 4×4 vrachtwagens.
IS HET LOKAAL? Controleer dubbel met wie de organisatie samenwerkt: Lokale gidsen, lokale gemeenschappen en lokale leveranciers. Maken ze de lokale gemeenschap sterker door hun werk?
RESPECT VOOR DE DIEREN: Als je een tour met wilde dieren boekt, zorg er dan altijd voor dat de interacties niet invasief zijn en geen negatieve invloed hebben op de wilde dieren. Ter verduidelijking: dit betekent dat je niet mag baden, voeren, berijden of aanraken op welke manier dan ook.
RESPECTEER DE LOKALE CULTUUR: Werken ze respectvol samen met de lokale gemeenschap of is het uitbuiting voor economisch gewin? Wees niet bang om te vragen wat de gemeenschap aan hun tours heeft.
MEER REISGIDSEN VOOR DUURZAAM REIZEN
VERANTWOORD REIZEN: 10 Tips om bewuster te reizen
DUURZAAM REIZEN: Wat is duurzaam toerisme en waarom is het belangrijk
THAILAND: Ethische olifanten opvangcentra in Thailand
EUROPA: 20 Mooiste treinritten in Europa
ITALIE: Duurzame reisgids voor Zuid Tirol in Italië
NEDERLAND: 6 x Fietsen rond Amsterdam
0 reacties